Histioria :
Appaloosa pojawiają się w wielu książkach jako typowe konie północnoamerykańskich Indian. Swoje charakterystyczne nakrapiane umaszczenie odziedziczyły po hiszpańskich przodkach. zanim zadomowiły się na preriach Dzikiego Zachodu, na kontynencie przez ponad 8000 lat nie było w ogóle koni! Gdy pojawiły się w Południowej Ameryce i na obszarze dzisiejszego Maksyku wraz z hiszpańskimi zdobywcami, ich widok najzwyczajniej przestraszył rodowitych mieszkańców Nowego Świata.
Triumf skromnej kawalerii
W 1519 roku na obszar dzisiejszego Meksyku przybyli Hiszpanie pod wodzą Corteza. Na kontynencie wylądowały dziesiątki żołnierzy, a wraz z nimi 16 koni. Widok tych kilkunastu czworonogów wzbudził prawdziwe przerażenie wśród Indian, którzy po raz pierwszy w życiu widzieli takie zwierzęta. Niedługo potem szarża skromnej hiszpańskiej kawalerii przyniosła szybkie zwycięstwo konkwistadorów. Cortez powiedział później : " Ten triumf zawdzięczamy przede wszystkim Bogu, a zaraz po Nim- naszym koniom".
Rosnąca rodzina
Skromne stadko Corteza składało się z 5 klaczy i 11 ogierów; wśród nich dwa były srokate, a jeden miał na sierści drobne plamki. To właśnie te zwierzęta dały początek rodowi indiańskich koni o charakterystycznym nakrapianym umaszczeniu. konie rozmnażały się i stopniowo rozprzestrzeniały po po ogromnej prerii. Stada wędrowały głownie na Zachód i północny zachód, dokąd przyciągały ich zieleńsze łąki. Z roku na rok, z pokolenia na pokolenie zdziczałe i hodowlane konie rozprzestrzeniały się po całym kontynencie.
Wierny towarzysz
Na początku Indianie panicznie bali się koni. Jednak szybko dostrzegli, że zwierzęta te nie są groźne, ale za to są niezwykle inteligentne i mogą im być bardzo pomocne w wielu sytuacjach- podczas polowania na bizony, na ścieżce wojennej czy wędrówkach po prerii. Początkowo łapali i oswajali dzikie konie, później pozyskiwali je także od Hiszpanów w drodze handlu wymiennego, a niektóre najzwyczajniej kradli. W drugiej połowie XVIII wieku północnoamerykańscy Indianie dochowali się około 160 000 koni.
Mistrzowie hodowli
Największy wpływ na rozwoj rasy miało indiańskie plemię Nez Perce zamieszkujące północno- zachodnie obszary kontynentu. Od 1750 roku Indianie ci doskonalili swoje umiejętności jako hodowcy. Konsekwentnie kastrowali ogiery, które nie spełniały ich oczekiwań i pozbywali się gorszych w ich wyobrażeniu klaczy, zostawiając tylko te najpiękniejsze i najsilniejsze. W ich selekcji ważne było zwłaszcza to drugie- Nez Perce potrzebowali przede wszystkim osobników silnych i odważnych, które mogły im służyć w walce i podczas łowów.
Masakra Indian, masakra koni
Gdy Amerykanie wydarli Indianom ich ojczyste ziemie, rasa była prawie na wyginięciu. Nez Perce stawiali białym mężny opór, jednak ostatecznie nie udało im się ocalić swoich ziem przed konkwistatą, a swoich pięknych koni przed masakrą.
Jak feniks z popiołów
Na początku XX wieku podjęto starania o reaktywowanie niemal doszczętnie wyniszczonej rasy. Z osobników, które przetrwały, rozpoczęto planowa hodowlę. W 1938 roku w Idaho powstał Klub Konia Appaloosa. To między innymi jego zasługą jest fakt, że dziś w USA liczebność tej rasy wynosi ponad 400 000 zwierząt.
WYZNACZNIKI RASY
Appaloosa to podobnie jak quarter koń Dzikiego Zachodu. Rasa ta wykształciła się z koni przywiezionych przez osadników hiszpańskich na południowy zachód Stanów Zjednoczonych; hodowlę praktykowali jednak przede wszystkim Indianie na północy- na obszarze dzisiejszego stanu Waszyngton.
WYGLĄD:
Appaloosa jest raczej krępy. ma silne, ładnie ukształtowane kończyny, dosyć długą szyję, zwarty tułów z szeroką piersią i długim krzyżem. Podłużne, ukośne łopatki i niezbyt wysoki, słabo zarysowany kłąb zdradzając gibkość ruchów. Grzywa i włosy na ogonie są raczej rzadkie- - prawdopodobnie ewolucja rasy była ukierunkowana tak, by koń nie mógł zaplątać się w gęstych ciernistych krzewach swoich rodzinnych stepów.
Linia nosa jest prosta, zaokrąglona przy nozdrzach, uszy są dość długie, mocno osadzone na szerokim czole. Dwie cechy charakterystyczne appaloosy to białe obwódki wokół oczu i cętkowana skóra nosa.
Wysokość w kłębie - 140 160 cm
MAŚĆ
Istnieje kilka typów umaszczenia właściwych dla tej rasy. Każdy z nich jest mieszanką białej i ciemnej sierści:
- Lampart: liczne ciemne cętki na białym tle;
- Płatki śniegu (snowflake): białe plamki na dowolnej maści;
- Marmurek (marbleized): sierść cętkowana na całej powierzchni skóry;
- Tarantowata: cętki koloru odmiennego od tła;
- "Derka" biała: grzbiet i zad białe, reszta ciemna
- "Derka" nakrapiana: grzbiet i zad białe nakrapiane; reszta ciemna
CHARAKTER
Appaloosa ma spokojne usposobienie i chętnie "współpracuje" z człowiekiem. Jest to koń mocno zbudowany, wytrzymały i szybki. W Stanach Zjednoczonych występuje często w biegach terenowych i konkursach konia wierzchowego. Jest tez koniem użytkowym- pomaga na roli; łagodny charakter predestynuje go też do jeździectwa amatorskiego. Wytrzymałość i pewność siebie czynią zeń doskonałego wierzchowca na długie wędrówki w terenie; jest też więc idealnym towarzyszem dla ostatnich kowbojów Ameryki.
Tekst: Atlas DeAgostini
